سلیمان حیدری
مشاور کسب و کار
در هر سازمان و یا شرکتی این موضوع وجود دارد که پس از تحقیق، بررسی و برگزاری جلسات متعدد، هدف و برنامه‌ای تعیین می‌شود و این تصور وجود دارد که با تحقق آن، مشکل سازمان برطرف خواهد شد و موفقیت مورد انتظار به‌دست خواهد آمد ولی در زمان اجرا، از یک‌سو مسائل و کارهای فوریت‌داری پیش می‌آیند که عدم رسیدگی به آن‌ها باعث عدم تحقق هدف می‌شود و از سوی دیگر همیشه مسائل پیش‌بینی نشده‌ای وجود دارند که رسیدگی به آن‌ها در اولویت قرار می‌گیرد. این امور باعث می‌شوند پس از مدتی برنامه یا هدف اصلی به فراموشی سپرده شده و شکست حاصل شود. از این موضوع با عنوان “شکاف بین برنامه‌ریزی و اجرا” یاد می‌شود.
امروزه با درنظر گرفتن این موضوع و بررسی شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف به‌جهت رسیدن به هدف کلیدی‌ای که آینده و تداوم سازمان به آن بستگی دارد، مدل ۴ ضابطهٔ اجرا ارائه شده است.
۴ ضابطهٔ اجرا، عمیقاً رویکرد ما را به اهداف تغییر می‌دهد. درواقع این ۴ ضابطه به‌منزلهٔ تحولی عمده در شیوهٔ راهبری تیم‌ها و سازمان‌هاست.
به‌طور خلاصه، ۴ ضابطهٔ اجرا به شرح زیر می‌باشند:
۱) تمرکز بر اَبَرهدف: تمرکز، اصلی طبیعی‌ست. نور خورشید تا زمانی‌که پراکنده باشد منجر به روشن شدن آتش نمی‌شود اما وقتی با ذره‌بین متمرکز شود در ظرف چند ثانیه کاغذی را شعله‌ور می‌کند. تمرکز بر اَبَراهداف باعث می‌شود برخلاف برنامه‌ریزی غریزی رهبری عمل کنید و با تمرکز بر کارهای کمتر تحقق اهداف بیشتر و بزرگ‌تری را رقم بزنید. در زمان اجرای این ضابطه خواهید توانست به‌جای این‌که تلاش کنید همه‌چیز را بهبود ببخشید سعی خواهید کرد کار خود را با هدفی شروع کنید که بیش از همه تمایل دارید در زمینهٔ آن به نتایج چشمگیری دست یابید. (اَبَرهدف)
۲) استفاده از سَنجه‌های پیشایند (ضابطهٔ تأثیرگذاری اهرمی): این ضابطه مبتنی بر این اصل ساده است که ماهیت همهٔ کُنِش‌ها برابر نیست. وقتی برای رسیدن به هدفی تلاش می‌کنید قطعاً برخی اقدامات، تأثیر بیشتری بر تحقق هدف دارند. (سَنجه‌های پیشایند). این سَنجه‌ها اثرگذارترین اقدامات و رفتارهایی هستند که تیم برای رسیدن به هدف انجام می‌دهند.
۳) داشتن تابلوی امتیازات انگیزه‌بخش: این ضابطه مبتنی بر اصل مشارکت فعال است. بالاترین سطح عمل‌کرد همیشه از سوی افرادی‌ست که به‌لحاظ عاطفی درگیر کار شده‌اندو بالاترین سطح مشارکت فعال ناشی از دانستن امتیازات است یعنی افراد بدانند که درحال برنده شدن یا باختن هستند.
۴) ایجاد ضرب‌آهنگ پاسخ‌گویی: این ضابطه مبتنی بر اصل پاسخ‌گویی‌ست یعنی اگر دائماً از هم‌دیگر انتظار پاسخ‌گویی نداشته باشیم، هدف از دست می‌رود. ضرب‌آهنگ پاسخ‌گویی درواقع چرخه‌ای از جلسات منظم و مکرر ( دست‌کم هفته‌ای یک‌بار و درحالت ایده‌آل حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه) در هر تیمی‌ست که اَبَرهدفی دارد.
حال که با ۴ ضابطهٔ اجرا آشنا شدیم باید بدانیم که این مفاهیمِ به‌ظاهر ساده در عمل بسیار پیچیده و دشوار هستند.
اگر هدفی که به دنبالش هستید هدفی نباشد که باید به آن دست یابید ممکن است تعهدِ پایدارِ لازم را به‌خرج ندهید و بنابراین اجرای ۴ ضابطه را رها خواهید کرد.
۴ ضابطهٔ اجرا را هم‌چون سیستم‌عامل رایانه‌ای درنظر بگیرید- وقتی نصب شود می‌توانید از آن برای اجرای هر استراتژی‌ای که بخواهید استفاده کنید ولی برای این‌که عمل کند به کلِ سیستم نیاز دارید.
