اطلاعات نوشت: هنرمندانی که با دستان پینه بسته به گونه ای تار و پود و نقشه فرش ها را به یکدیگر گره زده و ترمیم می کنند که از روز اول نیز بهتر می شود.
فرش های قدمت داری که به خاطر پارگی، پوسیدگی یا بیدزدگی نیاز به ترمیم دارند با دستان هنرمند مرمت کاران به ظرافت و زیبایی و با استفاده از الیاف مصنوعی و طبیعی و قرینه با نقشه های فرش ترمیم می شوند که گویی از روز اول، نخ نما نشده بودند.
رفوگری فرش هنر و تخصصی نیست که به راحتی قابل یادگیری باشد بلکه نیاز به دانش، تجربه و ظریف کاری دارد، رفوگری هنری است که هزینه های وارده و خسارت‌ها را کاهش می دهند و ارزش افزوده فرش را بالا می برد.
هرچند مرمت گران و رفوگران فرش با بازسازی فرش به ارزش افزوده آن کمک می کنند اما خودشان با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند که منجر شده است تا با مهاجرت از ایران، حرفه خود را در اختیار مردمان سایر کشورها از جمله ترکیه قرار دهند. در این باره ،مرتضی حاجی‌آقا میری ، رئیس کمیسیون فرش اتاق ایران با گلایه از مشکلات مرمت کاران فرش به ایرنا می گوید: متأسفانه بخشی از طراحان و رفوگران ماهرفرش ایرانی به ترکیه مهاجرت کردند که این موضوع به خاطر مشکلات این صنف و قوانین داخلی از جمله آیین نامه های گمرکی در خصوص بازگشت فرش‌های صادراتی به کشور ومشکل تعهد ارزی رخ داده است.
وی تصریح می کند: هفت سال است که پیگیر رفع این مشکل از طریق دولت و مجلس هستیم اما همچنان مشکل پابرجاست ودر صورتی که شرایط این صنف بهبود پیدا نکند موج مهاجرت فعالان فرش ادامه‌دار خواهد شد.
زهرا کمانی ،رئیس مرکز ملی فرش ایران هم دراین باره می گوید: ۹۸ درصد رفوگران آقایان هستند که متاسفانه به خاطر شرایط کاری، بیمه های آنان قطع و از نظر امنیت شغلی دچار مشکل شدند.
وی اضافه می کند: مرمت کاران فرش به خاطر سیار بودن شرایط شغلی شان از کارگاهی به کارگاه دیگر تردد دارند ولذا زمانی که بازرس بیمه می آید حضور ندارند و بعد از سه مرتبه عدم حضور و صدور اخطار دچار قطعی بیمه می شود که این امر نه تنها به خود مرمت کار آسیب می زند بلکه یک خانواده از خدمات بیمه و بازنشستگی در آینده محروم می شوند.
رئیس مرکز ملی فرش ایران اضافه می‌کند: مرمت کاران مجبور هستند در کارگاه های قالیشویی و یا کارگاه های فرش حضور پیدا کرده و اقدام به مرمت کنند از این رو مکان ثابت شغلی ندارند و امنیت شغلی آنان نیز دچار مشکل می شود.
وی با تاکید بر اینکه بیشتر قطعی بیمه را در حوزه رفوگری و مرمت فرش داریم، می‌گوید: ۲ میلیون بافنده، مرمت‌گر و رفوگر در کشور داریم که بیشترین مرمت‌کاران در استان تهران و بعد از آن در استان های اصفهان و آذربایجان شرقی و غربی است.
کمانی خاطر نشان می کند: ۱۲ هزار مرمت گر در تهران داشتیم که از سال ۱۳۹۶ با کاهش تعداد بیمه شدگان و قطعی بیمه ها اکنون تعداد آنان به ۲ هزار نفر رسیده است.
وی با بیان اینکه مرمت کاران و رفوگران متخصص ترین افراد در حوزه فرش هستند، ابراز می کند: این افراد تخصص بالایی دارند به گونه ای که رقبای ما در سایر کشورها چنین افرادی را ندارند، با اینکه رقبای ما، کپی گران ماهر در طرح ها و نقش های قالی های ایرانی هستند اما از نظر مرمت و تعمیر وضعیت خوبی ندارند.
رئیس مرکز ملی فرش ایران تاکید می‌کند: ترکیه از توانمندی رفوگران کشور ما استفاده و از ۲ سال گذشته آنان را جذب کرده است به گونه‌ای که ۵۰۰ میلیون دلار ارزش ارزآوری در این زمینه داشته است.حال اگر ما دغدغه مند مهاجرت رفوگران از کشورمان هستیم باید در این زمینه تدابیری اندیشیده شود تا با برنامه‌ریزی حساب شده، از مهاجرت این صنف جلوگیری کنیم.
وی بر ایجاد یک پایانه تکمیل خدمات فرش هوشمند در یکی از مناطق آزاد تاکید کرده و می گوید: باید پایانه ای ایجاد شود تا فرش ها بدون ورود به داخل کشور در این مرکز مورد مرمت قرار گرفته و از همان جا به کشور مقصد بازگردند.
وی عنوان می کند: قانون پیمان‌سپاری ارزی برای صنف مرمت کار فرش بسیار آزاردهنده است ضمن اینکه عبور موقت فرش دستبافت باید در زمان محدود انجام شود، عبور موقت در صنعت فرش به فرش‌هایی گفته می شود که از کشور خارج شده است ولی بر اساس پارگی، بیدخوردگی و فرسودگی معیوب شده و نیاز به مرمت دارند از این رو به کشورمان بازگشت داده می شود تا مورد ترمیم قرار گرفته و به چرخه استفاده بازگردد.
رئیس مرکز ملی فرش ایران اضافه می کند: از آن جایی که موضوع مرمت و تکمیل فرش دستباف در ایران مغفول مانده است، ترکیه به خوبی از غفلت ایران در این زمینه استفاده کرده و از توان رفوگران و مرمت‌کاران ایرانی برای ارزآوری استفاده کرده است .
همچنین عبدالله بهرامی، رئیس کمیسیون صنایع دستی، فرش و گردشگری اتاق تعاون ایران با اشاره به اینکه ارزش افزوده مرمت فرش بیش از تولید و صادرات بیشتر است به ایرنا می‌گوید: تعداد محدودی متخصص در حوزه طراحی و مرمت کاری فرش در کشور داریم که با تخصص و هنر خود اقدام به ترمیم فرش می کنند.
وی ادامه می دهد: فرش هایی که در ۵۰ سال گذشته صادر شده است نیاز به مرمت دارد و باید به خاستگاه اول خود بازگردانده شوند تا مورد تعمیر قرار بگیرند که متاسفانه قوانین ناقص گمرکی در خصوص بازگشت فرش های صادراتی به کشور منجر به این شده تا خریدارانی که نیاز به مرمت فرش هایشان دارند به کشور ترکیه بروند.
بهرامی تاکید می‌کند: توانمندی و تخصصی که مرمت کاران ایرانی در ترمیم و طراحی فرش دارند نه تنها در ترکیه بلکه در سایر کشورها وجود ندارد از این رو ترکیه با سیاست های تشویقی اقدام به جذب مرمت کاران ایرانی کرده است.
وی با بیان اینکه مرمت کاران و بافندگان قالی با مشکلات بیمه ای دست و پنجه نرم می کنند، می‌گوید: نه تنها قوانین بیمه‌ای در حق مرمت کاران اجرایی نشد بلکه بیمه های آنان نیز قطع شد؛ بیمه منجر به افزایش امنیت اجتماعی و شغلی افراد در جامعه می شود این در حالی است که ترکیه از این خلاها استفاده کرده و با ارائه تسهیلات و جایگاه اجتماعی به مرمت کاران آنان را با آغوش باز استقبال کرد.
رئیس کمیسیون صنایع دستی، فرش و گردشگری اتاق تعاون ایران ابراز می کند: همزمان با خروج مرمت کاران به ویژه از آذربایجان شرقی، افراد بسیار ماهری که درحوزه مرمت فرش در دنیا بی نظیر بودند را از دست دادیم که این امر جای تاسف و حتی نگرانی برای سایر مرمت‌کاران وجود دارد.
بهرامی خاطر نشان می کند: یکی از مهمترین مشکلات در صنعت فرش و علت خروج مرمت کاران ، بحث بازگشت ارز حاصل از صادرات است، یک ماه بعد از تحریم های خارجی، بانک مرکزی اعلام کرد که تاجر و صادر کننده فرش هر میزان فرش صادر کنند ظرف ۲ ماه باید ارز حاصل از صادرات به بانک مرکزی باز گردد این در حالی است که فروش فرش در دنیا بر پایه امانت به بازرگانان بوده و نقدی نیست که بتوان ظرف مدت کوتاه بازگشت ارز صورت بگیرد. این امر منجر به عقب نشینی تجار از صادرات و کاهش ارزآوری شد.
