الجزیره، پایگاه اقتصادی عبری کالکالیست در تحلیلی مفصل، یکی از تاریک‌ترین سناریوها را برای اقتصاد اسرائیل ترسیم کرد و هشدار داد که ادامه رویارویی نظامی آشکار با ایران و همراهی آن با پروژه سیاسی و امنیتی داخلی برای اشغال نوار غزه، ممکن است دولت عبری را به نقطه فروپاشی مالی و اقتصادی خطرناکی سوق دهد که از زمان تأسیس آن بی‌سابقه بوده است.
جنگ فرسایشی ممکن است اقتصاد را در هم بشکند
این گزارش در ابتدا یادآوری می‌کند که تهدید ایران از ۴۶ سال پیش در معادلات اقتصاد و سیاست اسرائیل حضور داشته است، اما در دهه‌های اخیر به برجسته‌ترین عامل ژئوپلیتیکی تبدیل شده است که میزان خطرات پیش روی اقتصاد اسرائیل را تعیین می‌کند و مستقیماً بر آنچه به «اضافه ریسک» معروف است تأثیر می‌گذارد که برای تعیین هزینه استقراض و رتبه‌بندی اعتباری اسرائیل در بازارهای جهانی استفاده می‌شود.
در حالی که در گفتمان رسمی سناریوی «خوش‌بینی» در مورد احتمال از بین بردن تهدید ایران مطرح می‌شود، کالکالیست هشدار می‌دهد که سناریوی واقعی محتمل، جنگ طولانی‌مدت شبیه جنگ ایران و عراق است که به گفته این گزارش به معنای ادامه فرسایش منابع، افزایش هزینه‌های دفاعی و فرسایش اعتماد بین‌المللی به اقتصاد اسرائیل است.
رتبه اعتباری در خطر
این گزارش تأکید می‌کند که دولت اسرائیل در حال حاضر تمام ذخایر مالی خود را مصرف کرده است و کسری اعلام‌شده (۴.۹٪) منعکس‌کننده تمام واقعیت نیست، زیرا جنگ فعلی با ایران اصلاً در بودجه دولت گنجانده نشده است. بلکه کسری اعلام‌شده را با توجه به واقعیت امنیتی متشنج و عدم وجود یک برنامه مالی روشن برای پوشش هزینه‌های جنگ، «توهم مالی» توصیف می‌کند.
آدرین فیلوت، نویسنده این گزارش و تحلیلگر اقتصادی، هشدار می‌دهد که ادامه عملیات نظامی به ناچار به افزایش کسری مالی و گسترش بدهی عمومی منجر خواهد شد، که ممکن است منجر به کاهش بیشتر رتبه اعتباری اسرائیل شود و استقراض از بازارهای بین‌المللی را به یک کار پیچیده و پرهزینه تبدیل کند.
هزینه‌های امنیتی بودجه را می‌بلعد
این گزارش اشاره می‌کند که جنگ کنونی هزینه‌های عمومی را تحلیل می‌برد و در سایه پروژه تسلط بر غزه نمی‌توان بودجه امنیتی را کاهش داد، و از این رو دولت با تصمیمات ریاضتی سختی در زمینه‌های آموزش، بهداشت و خدمات اجتماعی مواجه خواهد شد.
این گزارش می‌افزاید: «حتی در شرایط عادی، اسرائیل ۳ تا ۴ درصد کمتر از میانگین کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه برای خدمات مدنی هزینه می‌کند، و اگر مجبور به کاهش بیشتر هزینه‌ها شود، با یک فروپاشی اجتماعی تدریجی روبرو خواهیم شد.»
انزوای بین‌المللی و محیطی طردکننده
کالکالیست یادآوری می‌کند که انزوای سیاسی اسرائیل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در حال افزایش است و هرگونه تشدید تنش بیشتر در غزه این انزوا را عمیق‌تر می‌کند و اسرائیل را به یک بازار غیرجذاب برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی تبدیل می‌کند، به ویژه اینکه جهان به دولت کنونی اسرائیل به عنوان یک دولت راست افراطی نگاه می‌کند که فاقد مشروعیت بین‌المللی است و منطقه را در معرض انفجار دائمی قرار می‌دهد.
رشد اقتصادی در معرض خطر
با توجه به این داده‌ها، این گزارش معتقد است که رشد تولید ناخالص داخلی اسرائیل ضعیف و ناپایدار باقی خواهد ماند، و هرگونه بهبود موقت درآمدهای مالیاتی همانطور که در آغاز سال جاری رخ داد، در درازمدت قابل‌اعتنا نیست، بلکه ممکن است صرفاً اثر لحظه‌ای یک فعالیت فوق‌العاده باشد که در برابر موج مورد انتظار رکود مقاومت نخواهد کرد.
این گزارش تأکید می‌کند که دولت ممکن است مجبور شود در آینده بسیار نزدیک مالیات‌ها را افزایش دهد و این امر نویدبخش فشار مضاعف بر بخش خصوصی و مصرف‌کنندگان است، در حالی که اعتماد کاهش می‌یابد و هزینه زندگی به دلیل وضعیت اضطراری مداوم افزایش می‌یابد.
سرنوشت مبهم
نکته محوری در این گزارش هشدار مستقیم مبنی بر این است که اصرار دولت بنیامین نتانیاهو-اسموتریچ بر تحمیل اشغال نظامی طولانی‌مدت بر نوار غزه، هرگونه امیدی را برای بهبود شاخص‌های اقتصادی به «رویاهای دور» تبدیل می‌کند. به گفته این گزارش، هزینه‌های اشغال در اصل هزینه‌های امنیتی هنگفت و مستمری است که اجازه کاهش بودجه را نمی‌دهد، بدهی را کاهش نمی‌دهد و به ثبات نرخ بهره یا نرخ سرمایه‌گذاری کمک نمی‌کند.
کالکالیست تحلیل خود را با پیامی تند به پایان می‌رساند: «اگر دولت به اجرای دیدگاه‌های ایتامار بن گویر و بتسلئیل اسموتریچ در مورد غزه ادامه دهد، فروپاشی مالی صرفاً یک احتمال نیست… بلکه یک مسیر واقعی است که در مقابل چشمان ما از طریق کانال‌های مالی شکل گرفته است.»
