
با وقوع سانحه تاسف بار بالگرد حامل مرحوم رئیسی شوک سنگینی به جامعه وارد شد. این دومین حادثه از نوع از دست دادن مقام عالی اجرایی کشور بعد از شهادت مرحوم رجایی محسوب می شود. در شرایطی که تحریم های سخت همچنان بر زندگی عمومی مردم سنگینی می کند بدون وجود خلا قانونی، فرایند انتخاب رئیس جمهور در کشور در بازه زمانی قانونی آغاز و انجام گردید.
جریان اصلاحات برای اولین بار در متشکل ترین فرم ممکن نسبت به معرفی کاندیداهای خود اقدام و اعلام کرد در صورت تایید صلاحیت یکی از 3 نفر در انتخابات مشارکت جدی خواهد داشت. خوشبختانه با تایید صلاحیت مسعود پزشکیان که دارای چندین سال سابقه قانون گذاری و همچنین تجربه وزارت در دولت اصلاحات بوده است روند رقابت انتخابات شروع گردید. این انتخابات در شرایطی انجام شد که پیامدهای حاصل از تحریم ها اندک اندک در همه لایه های معیشتی مردم نمود یافت به طوری که تلاش های نافرجام در حل مساله و همچنین حوادث سال 1401 منجر به ناامیدی لایه های مختلفی از جامعه از سازوکارهای سیاسی و در نتیجه نادیده گرفتن انتخابات توسط بیش از 60 درصد در مرحله اول و بالای 50 درصد در مرحله دوم گردید. در هر حال با تلاش فراوان جبهه اصلاحات و لایه های امیدوار به تغییر جامعه نتیجه به نفع کاندیدای اصلاح طلبان رقم خورد و مسعود پزشکیان با بدست آوردن آرای لازم روانه پاستور گردید.
مسعود پزشکیان در شرایطی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده است که با انباشتی از مسائل حل نشده روبروست. مهمترین مساله که خود خواستگاه زنجیره ای از مسائل حل نشده بعد از انقلاب اسلامی محسوب می شود، مساله هسته ای است. تحریم های حاصل از عدم حل مساله هسته ای و عوارض اقتصادی ناشی از تحریم ها بر تمامی شئونات زندگی عادی مردم، شرایط را پیچیده نموده است. پر واضح است که حل مساله تحریم های مرتبط با کلان پروژه هسته ای که با تلاش های فراوان دولت تدبیر و امید صرفا گامی به پیش رفت، تحت تاثیر منافع قدرت های بزرگ در مسیری قرار گرفت که بازگرداندن آن به مسیر طبیعی را پیچیده تر نموده است. به نظر می رسد طراحی تحریم ها طوری صورت پذیرفته که حتی دور زدن های آنها توسط عده ای هم در برنامه طراحان پیش بینی شده است. به عبارت دیگر آنچه که به عنوان دور زدن تحریم ها گفته می شود و منجر به شکل گیری مفهوم کاسبان تحریم در داخل شده است خود بخشی از فرایند تحریم ها بوده است. در چنین شرایطی که کلید تدبیر روحانی توانست در قطعنامه دان را باز و تعدادی از تحریم های ذیل منشور 7 سازمان ملل متحد را بیرون آورد اما قادر به فعال سازی مکانیزم های خروج قطعنامه های اقتصادی از آن نبوده است. حضور هوشمندانه و پرشور محمدجواد ظریف در کوران رقابت های انتخاباتی اخیر در حمایت از مسعود پزشکیان این نوید را می دهد که با آسیب شناسی دلائل اساسی شکست ابعاد اقتصادی برجام، دریچه ای نو برای حل و فصل این بخش کلیدی برجام باز شده است.
بحران ناکارامدی در لایه های مختلف مدیریتی کشور در مواجهه با پیامدهای داخلی تحریم ها، علیرغم تاکیدات مقامات عالی رتبه نظام، با تشدید وضعیت نابسامان اقتصادی و کشیده شدن به اعتراضات و ناارامی های سیاسی و اجتماعی به ویژه در سالهای اخیر نمود بارزی پیدا کرده است. ورود موثر محمدجواد ظریف در ساماندهی فضای مدیریتی کشور این فرضیه را تایید می کند که راه های برون رفت از وضع موجود مطالعه شده و قابلیت عملیاتی شدن دارد. او و تیمش با طراحی یک مدل شفاف که آن را در معرض قضاوت و دید عموم قرار دادند مکانیزیم های انتخاب مدیران عالی رتبه دولت را کلید زدند. این مدل برای اولین بار در کشور اجرا می شود و ممکن است عاری از اشکال نباشد اما یک مکانیزم است که سنجه های آن برای همه افراد یکسان بوده و قابل فهم است. امید می رود روند در پیش گرفته شده بتواند با شکستن دورهای تکرار مساله سازی و بحران سازی، فضای موثری در بهبود روند حکمرانی و کاهش فشارهای اجتماعی و معیشتی بر مردم در کشور خلق کند.